Kronos 1/2010 Mózg i fetysze

Mózg i fetysze

Nowy tom naszego kwartalnika otwiera wybór najważniejszych fragmentów słynnej rozprawy Freuda z roku 1895, Entwurf einer Psychologie, w której wiedeński lekarz daje szkic „psychologii naukowej”, opisując świadomość w kategoriach neurologicznych; zamyka – esej Karola Irzykowskiego, który jako jeden z pierwszych dostrzegł literacki potencjał psychoanalizy, w mechanizmach nieświadomości widząc figury poetyckie. W dziale Eseje, obok artykułu Lacana i Granoffa o fetyszyzmie, pomieściliśmy teksty poświęcone dziełu francuskiego psychoanalityka, który uchodzi dzisiaj – z racji swoich tematów: języka i podmiotu – za pierwszego filozofa pomiędzy następcami Freuda.

Uwagę Czytelnika chcielibyśmy zwrócić szczególnie na fragment książki Pierre’a Legendre’a Zbrodnia kaprala Lortie. Traktat o Ojcu. Legendre – uczeń Lacana i twórca „antropologii dogmatycznej” – buduje język wielokształtny i polisemiczny, śmiało łącząc psychoanalizę i filozofię prawa, historię kultury i metafizykę. Zamieszczony przez nas fragment jest napisany w poetyce psychoanalitycznego kryminału. Opowieść o masakrze w parlamencie Quebecu jest tu punktem wyjścia do analizy symbolicznych figur Ojca i Syna, które, w przekonaniu Legendre’a, zarysowują fundamentalną strukturę Tradycji, umożliwiając montaż podmiotu i pozwalając człowiekowi rozpoznać własne miejsce w istnieniu (Otchłani, mówi Legendre, nadaliśmy twarz Ojca). Dzieło to pokazuje, jakie możliwości stoją jeszcze przed spadkobiercami wiedeńskiego doktora.