Życie umysłu

Światowej sławy intelektualistka żydowskiego pochodzenia Hannah Arendt (1906–1975), urodzona w Niemczech, lecz od połowy życia emigrantka, mieszkanka USA, żyła w burzliwych czasach, co znalazło odzwierciedlenie w jej filozofii politycznej, w analizach totalitaryzmu i rewolucji. Ta działalność badawcza i publicystyczna zapewniła jej pozycję jednej z najbardziej wpływowych kobiet XX wieku. Życie umysłu kontrastuje z tymi dokonaniami. W latach 70. XX wieku autorka podjęła pracę nad opisaniem ludzkiej aktywności mentalnej. Zamierzyła trzyczęściowe dzieło o myśleniu, woli i sądzeniu, ale ostatniej części nie zdążyła już zrealizować. Niewątpliwie tom Myślenie ma dominujące znaczenie już choćby dlatego, że wola jest zjawiskiem trudno uchwytnym i dość poźno, bo dopiero w nowożytności odkrytym przez filozofów. W pojmowaniu myślenia przez Arendt silnie pobrzmiewa ton Heideggera. Myślenie nie szuka aktywnie prawdy w świecie zjawiskowym, lecz jest „pozaświatową”, „bierną” kontemplacją sensu. Wracając w późnych latach z wiru vita activa do rozważań o kontemplacji, Arendt znalazła się ponownie w horyzoncie intelektualnym, od którego zaczęła swoją życiową drogę na uniwersytetach w Marburgu i Freiburgu. To poszukiwanie ukojenia po traumach pierwszej połowy XX wieku przenika niniejszy tom, który będąc erudycyjnym traktatem, okazuje się także opowieścią o poezji myślenia i pragnienia.