Orlando

Jedno z najbardziej oryginalnych i brawurowych dzieł w literaturze XX wieku w nowym – pierwszym od 30 lat – przekładzie Agi Zano.

Orlando rodzi się jako chłopiec. Pragnienie namiętności, przygody i spełnienia wyrywa go z jego czasów. Podróż za marzeniami zaczyna się w elżbietańskiej Anglii i przez czasy imperium osmańskiego prowadzi aż do lat dwudziestych minionego wieku. W połowie podróży Orlando staje się kobietą. Przemiana płci staje się psychologicznym, cywilizacyjnym i kulturowym przeżyciem.

Woolf zadaje pytania o to, jak płeć wpływa na życie jednostki, jakie są wobec niej oczekiwania, a także o to, jak społeczeństwo kształtuje nasze życie na podstawie tej kategorii. Autorka eksperymentuje również z formą biografii, tworząc fikcyjny i wymykający się konwencjom życiorys. Iskrząca się od humoru, ironii i satyry powieść jest także pełna nawiązań do literatury, sztuki i historii.

Orlando uznaje się za najważniejsze dzieło Virginii Woolf i tekst pionierski w kontekście literackiej analizy płci.

*

Orlando, czyli najsłynniejszy bodaj list miłosny kobiety do kobiety w prozie anglojęzycznej, który jest także przypowieścią o tożsamości płciowej, fantazją, łże-biografią, powieścią rozwojową, literacką mistyfikacją i pamfletem na świat literatury, nie przestaje fascynować: początkowo uznawany za ekstrawaganckie dzieło wielkiej pisarki, okazuje się tekstem o wywrotowej mocy.

Nawet jeśli znamy poprzednie, powstałe ponad trzydzieści lat temu tłumaczenia, przeczytajmy przekład Agi Zano, a potem przeczytajmy go raz jeszcze, bo kolejne lektury tylko mu – i nam – służą. Sięgnijmy po tę edycję: to pierwsza z ilustracjami będącymi integralnym elementem zabawy, do której zaprasza nas Woolf.

Jerzy Jarniewicz

Virginia Woolf (ur. 25 stycznia 1882 w Londynie, zm. 28 marca 1941 w Rodmell) – angielska pisarka i feministka, uważana za jedną z czołowych postaci literatury modernistycznej XX wieku. Nigdy nie odebrała formalnego wykształcenia, lecz od dzieciństwa otaczały ją książki, a rodzice – pisarka i filantropka oraz filozof, publicysta i historyk – byli znani w środowisku londyńskich intelektualistów, toteż przez ich dom przewijali się wybitni pisarze i pisarki: George Eliot, Thomas Hardy, Henry James, Robert L. Stevenson czy Alfred Tennyson. Virginia wyszła za mąż za Leonarda Woolfa, z którym założyła oficynę wydawniczą Hogarth Press. W dwudziestoleciu międzywojennym była znaczącą postacią w literackiej społeczności Londynu i członkinią grupy Bloomsbury, powołanej m.in. przez jej siostrę Vanessę Bell. Do najbardziej znanych dzieł Woolf należą powieści: Pani Dalloway, Do latarni morskiej, Pokój Jakuba i Fale oraz eseje: Własny pokój i Trzy gwinee. Do jej pisarskich osiągnięć należą nowatorskie techniki narracyjne, jak choćby strumień świadomości, zerwanie z konwencjami realizmu, poetycki impresjonizm, gra perspektyw, których źródeł można szukać w sztukach wizualnych. Stała się inspiracją dla wielu późniejszych pisarek i pisarzy.