Książeczka macierzyńska

Katja Gorečan powraca z prozą cechującą się wszystkimi atrybutami, które urzekły czytelniczki dotychczasowych tomów. Szczerość, dziewczyńskość, wrażliwość, bezpretensjonalna introspekcja. Autorce udaje się znaleźć sposoby, by opisać doświadczenie utraty, żałoby, izolacji. Nienachalnie i niemoralizatorsko podejmuje kwestie kobiecej autonomii i złożonej natury macierzyństwa.

 

***

Katja Gorečan – urodzona w 1989 roku w Celje (Słowenia). Poetka, pisarka, dramaturżka. Debiutowała w 2012 roku tomem poetyckim Trpljenje mlade Hane (polskie wydanie: Cierpienia młodej Hany, Wydawnictwo Ha!art, 2018), a w 2017 roku opublikowała choreopoemat Neke noči neke deklice nekje umirajo (Pewnej nocy pewne dziewczyny gdzieś umierają, Wydawnictwo Ha!art, 2022). Niniejsza powieść, której oryginał pod tytułem Materinska knjižica ukazał się w 2022 r., była nominowana do szeregu najważniejszych słoweńskich nagród literackich i wywołała ogólnokrajową debatę.

 

***

Miłosz Biedrzycki (ur. 1967) - autor książek poetyckich w języku polskim, tłumacz ze słoweńskiego i angielskiego. Przełożył m.in. wcześniej wydane w Polsce książki Katji Gorečan: "Cierpienia młodej Hany" (Ha!art, 2018) i "Pewnej nocy pewne dziewczyny gdzieś umierają" (Ha!art, 2022).

 

***

„Książeczka macierzyńska” pokazuje moment, gdy w życie – klinem – wbija się strata, która jątrzy i która poraża myśli, czucie, ale też język. Byłoby ujmą dla Książeczki… przedstawiać ją wyłącznie jako opowieść o poronieniu i utracie słuchu. Mogliby wtedy przeoczyć ją ci, którym te doświadczenia są obce, choć szarpnęły nimi przecież inne osobiste kryzysy. I tak jak bohaterka Gorečan chcieli wtedy zasnąć na kilka lat, nie umieli ustać na nogach, padali na podłogę, krztusili się płaczem, a potem milkli na setki godzin, wbijając wzrok w ścianę. Czytałam monolog nienarodzonego dziecka, dziecka z poronionej w dziewiątym tygodniu ciąży, i słyszałam w nim relację z własnego, prywatnego kryzysu, który zgasił część mnie. Ta książka o przeżywanych w ciszy tragediach mówi więc też o żałobie po przeszłym ja, tym ja sprzed załamania. I choć daje nadzieję na przetrwanie, trudno po niej ochłonąć.      

- Marta Syrwid