Mondegreen

Są na niebie i ziemi rzeczy, o których się nie śniło doktorom nauk filologicznych. Gabriel „Gaba" Gabiński wiedzie spokojne życie w mieście Z (zwanym także Donieckiem). Wykłada literaturę, uprawia filozofię, ignoruje wiadomości z szerokiego świata. W 2014 roku uporządkowana rzeczywistość Gabriela ulega destrukcji. Rosyjscy okupanci i lokalni kolaboranci odmieniają miasto do tego stopnia, że da się je wprawdzie rozpoznać, ale zrozumieć go już nie sposób. Gabiński jedzie do Kijowa. Przesiedla się nieodwołalnie i radykalnie, bo także na gruncie językowym. Ojczysty rosyjski zastępuje mową ukraińską – stara się ją opanować, ale to ona opanowuje go bez reszty. Gaba zarabia w stolicy na przesiedleńczy chleb powszedni i z gorliwością neofity czerpie z nieprzebranego słowopoju. Ta historia, jak każda historia, nie ma początku ani końca. Tę historię, jak wszystkie inne, każdy z nas może opowiedzieć po swojemu. Łatwo dziś o nieporozumienie. W naszych czasach tożsamości są płynne, amnezjezbiorowe, a komunikacja międzyludzka idzie w ślady krążownika „Moskwa". W co warto wierzyć? W język – źródło olśniewających przesłyszeń. W zafrasowane oblicze, które co dzień wita cię w lustrze. W widmo Kobylej Głowy krążące nad Europą.
Marcin Gaczkowski

O tłumaczu:
Marcin Gaczkowski (ur. 1982) – literaturoznawca, historyk, publicysta. Jeden z założycieli portalu Rozstaje.art, współpracownik kwartalnika „Czas Literatury", dziennikarz Polskiego Radia dla Ukrainy. Tłumacz literatury ukraińskiej, m.in. powieści Córeczka Tamary Dudy (Wydawnictwo KEW 2022, Nagroda im. Natalii Gorbaniewskiej) oraz kultowego Miasta Waleriana Pidmohylnego (Wydawnictwo KEW 2024). Od 2021 roku prowadzi seminarium „Tłumacze bez Granic".

O autorze:
Wołodymyr Rafiejenko (ur. 1969) – ukraiński poeta i prozaik, z wykształcenia filolog i kulturoznawca. Do lipca 2014 roku mieszkał i pracował w Doniecku, pisał w języku rosyjskim. Opuścił rodzinne miasto po rosyjskim ataku na wschód Ukrainy. Autor dziesięciu powieści, w tym Najdłuższych czasów (2017; Nagroda Wyszehradzka Partnerstwa Wschodniego). Polski przekład Marcina Gaczkowskiego i Anny Ursulenko (Wydawnictwo KEW 2020) znalazł się w finale Literackiej Nagrody Europy Środkowej „Angelus". Mondegreen (2019) jest pierwszą powieścią Wołodymyra Rafiejenki napisaną po ukraińsku.