Brudne lata trzydzieste

Pierwsi przybysze na Wielkie Równiny zobaczyli morze traw ciągnące się po horyzont. Żadnych drzew, wzniesień terenu, przecinającej prerię rzeki. Hodowcy bydła zastali tu wymarzone pastwiska dla swoich stad. Rdzenni mieszkańcy musieli ustąpić miejsca kowbojom. Potem przybyli farmerzy i zaczęła się wielka orka. Miliony akrów ogołocono z traw, by wysiać pszenicę. Na początku XX wieku wydawało się, że ziemia rodzi złoto. Jednak hossa nie trwała długo. Najpierw przyszedł Wielki Kryzys, a z nim bankructwa banków i gwałtowny spadek cen pszenicy. Później rozpętało się piekło. Przez kolejne lata zamiast deszczu na domy i pola osadników spadały tony błota i piasku, który wciskał się w każdą szczelinę, niszczył uprawy, dostawał się do płuc. Wiatr wzbijał tumany pyłu z ziemi pozbawionej ochronnej warstwy traw.

Szalejące w latach trzydziestych XX wieku burze piaskowe uznano za jeden z najpoważniejszych kataklizmów pogodowych, była to też najstraszliwsza w skutkach katastrofa naturalna w dziejach Ameryki, spowodowana bezmyślną działalnością człowieka.

Timothy Egan śledzi losy kilkunastu osób, ich rodzin i sąsiadów, ich zmagania, sukcesy, a potem desperacką walkę o przetrwanie. To opowieść o niezwykłej sile charakteru i wytrwałości w obliczu katastrofy – ale też ostrzeżenie, że zwracając się przeciwko naturze, w końcu zawsze się przegrywa.


Timothy Egan (ur. 1954) – amerykański pisarz, dziennikarz i felietonista „New York Timesa”. Absolwent Uniwersytetu Waszyngtońskiego. Autor m.in. książek The Good Rain, za którą otrzymał Nagrodę Literacką Stowarzyszenia Księgarzy Wybrzeża Północno-Zachodniego, i The Big Burn: Teddy Roosevelt and the Fire that Saved America, uhonorowanej Nagrodą Stanu Waszyngton oraz ponownie Nagrodą Literacką Stowarzyszenia Księgarzy Wybrzeża Północno-Zachodniego. Za Brudne lata trzydzieste odebrał Amerykańską Nagrodę Książkową oraz Nagrodę Stanu Waszyngton, a książka stała się również główną inspiracją dla Kena Burnsa przy tworzeniu serialu The Dust Bowl. Timothy Egan jest także laureatem Nagrody Pulitzera – otrzymał ją wraz z grupą dziennikarzy za cykl reporterski How Race Is Lived in America. Mieszka w Seattle.


„Brudne lata trzydzieste” to budząca niepokój, porywająca opowieść o katastrofie ekologicznej, po której rany nie zagoiły się do dziś.
„Boston Globe”

Opowieść Egana o wielkich burzach pyłowych to ostateczny, straszliwy akt oskarżenia wymierzony w amerykańską politykę u schyłku podboju Dzikiego Zachodu.
„The Seattle Times”

Mocna opowieść o ludzkich marzeniach zderzonych z ekstremalnymi warunkami pogodowymi – szalejącymi przez blisko dekadę wielkimi burzami pyłowymi.
„The New York Times”

Zapomniany fragment amerykańskiej historii odmalowany w sugestywnych, choć surowych barwach.
„USA Today”

Egan fenomenalnie uchwycił fragment amerykańskiej historii, o którym nigdy nie powinniśmy zapomnieć.
„The San Francisco Chronicle”