Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej t. 4

"Ilustrowany Leksykon Gwary i Kultury Podhalańskiej" to naukowo opracowany, zapisany w słowie świat kultury duchowej i materialnej Podhala. To wielkie dzieło, będące wypełnieniem postulatu Związku Podhalan sprzed ponad stu lat stanowi wartość nie tylko dla samej społeczności Podhala, ale szerzej – dla wielu Polaków spoza tego regionu, dla nauki i kultury polskiej.

Całość będzie składać się z 12 tomów. W Leksykonie znajdzie się ponad 50 tys. haseł, przeszło 3 tys. zdjęć, bogata ilustracja tekstowa haseł i wiele cytatów zapisanych uproszczoną, ustandaryzowaną ortografią gwarową.

"Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej" Józefa Kąsia winien się znaleźć w bibliotece każdego miłośnika Podhala, każdego miłośnika gwary podhalańskiej i tradycyjnej kultury góralskiej. Sięgnąć po leksykon powinni przede wszystkim sami mieszkańcy regionu, dla których z pewnością stanie się nieocenionym źródłem wiedzy o tradycyjnym świecie góralszczyzny nie tylko dzięki obszernym oryginalnym wypowiedziom w gwarze, ale również dzięki kilku tysiącom fotografii dokumentujących przyrodę i bogatą kulturę Podhala, która na skutek zmian cywilizacyjnych, staje się coraz mniej znana młodemu pokoleniu.
Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej to również słownik współczesnej mowy góralskiej, nie jedynie historycznej, dzięki czemu stanowi on cenny dokument zarówno językowo-kulturowej przeszłości, jak i teraźniejszości, ważny dla obecnych i przyszłych pokoleń. To leksykon, który odzwierciedla mentalność górali, ich system wartości, oparty na religii, ciężkiej pracy, poczucie humoru, przywiązanie do tradycji itp. To słownik bogaty w przysłowia, porzekadła, opisy zwyczajów, wierzeń ludowych, praktyk magicznych. To słownik przystępny dzięki jasnemu, klarownemu sposobowi opracowania i zapisowi zgodnemu z regułami ortograficznymi polszczyzny. Mogą z niego więc swobodnie korzystać nie tylko naukowcy, dialektolodzy, ale wszyscy zainteresowani gwarą i kulturą podhalańską.

prof. dr hab. Halina Karaś
Uniwersytet Warszawski

O Autorze:

Prof. dr hab. Józef Kąś

pracownik naukowy w Katedrze Historii Języka i Dialektologii Wydziału Polonistyki UJ. Problematyka jego badań naukowych koncentruje się wokół przeobrażeń współczesnych gwar ludowych oraz leksykologii i leksykografii. Autor książek: „Wariantywność fonetyczna w mowie ludności wiejskiej obrzeży Krakowa” (1988), „Interferencja leksykalna słownictwa gwarowego i ogólnopolskiego (na przykładzie gwar orawskich)” (1994), „Słownik gwary orawskiej” (2003, II wyd. 2011). Współautor „Słownika współczesnego języka polskiego” (1996), wydanego pod red. B. Dunaja. Współautor (z B. Lewandowską) „Pieśni z Orawy” (2007), współautor (również z B. Lewandowską) „Wesela orawskiego dawniej i dziś” (2010).