Sodoma i Odessa

Część motywów tej kroniki scenicznej wysnuta jest z Opowiadań odeskich Izaaka Babla. Jednakże sporo elementów tej sztuki wzięte jest wprost ze źródeł historycznych. Jest więc faktem, że przed rewolucją i w jej trakcie grasował w Odessie gangster – czy może raczej mafioso – o romantycznych skłonnościach, który w istocie zwał się nie Benia Krzyk (jak u Babla), lecz nosił przezwisko Miszka Japończyk, a znany był ogólnie jako Król. Jego działalność miała godne początki: zaczęła się w samoobronie żydowskiej dzielnicy nędzy, na Mołdawance, w epoce pogromów, zaraz po rewolucji 1905 roku. Podczas okupacji Odessy przez wojska interwentów, tj. francuskie i greckie, Król stworzył w 1918 r. ze swoich ludzi (a w Odessie ilość złodziei, wydrwigroszy, rzezimieszków, żulików oceniano na 40 tysięcy) bitny i liczny oddział miejskich partyzantów.

Jerzy Pomianowski (1921–2016) – pisarz, prozaik, eseista, tłumacz, ekspert do spraw historii Europy Wschodniej. Urodził się w zasymilowanej rodzinie żydowskiej jako syn Stanisława Birnbauma, rodzina zmieniła nazwisko po II wojnie światowej.
Rozpoczął studia filozoficzne na Uniwersytecie Warszawskim, po wybuchu wojny uciekł do radzieckiej strefy okupacyjnej, a po napaści III Rzeszy na Związek Radziecki w 1941 wyjechał do Tadżykistanu, gdzie rozpoczął studia medyczne. Po wojnie pracował w ZSRR jako korespondent prasowy.
W latach 50-tych i 60- tych, pracował jako dziennikarz i wykładowca akademicki, a w 1966 roku na fali antysemickiej kampanii wyjechał do Włoch, gdzie od 1974 r. piastował stanowisko profesora nadzwyczajnego literatury polskiej na Uniwersytetach w Bari, Florencji i Pizie. Współpracował z paryską „Kulturą”. Tłumaczył m.in. Izaaka Babla, Michała Bułhakowa, Antoniego Czechowa, Lwa Tołstoja.
Do Polski powrócił w 1994 roku, a w 1999 z inspiracji Jerzego Giedroycia założył miesięcznik „Nowaja Polsza”.