Od-tworzyć przeszłość. Kult czumba na Madagaskarze

"Od-tworzyć przeszłość... Tak czyni malgaski lud Sakalawa, uczestnicząc w tradycyjnym kulcie czumba, w którym postacie królów wcielają się w osobę ekstatycznego medium. Ale rekwizyty są zupełnie współczesne: kobieta-wybranka ducha rozmawia z nim przez telefon komórkowy i puszcza mu przeboje malgaskiej muzyki popularnej. Czumba to performans, w którym zacierają się granice między historią a teraźniejszością, światem żywych a duchami zmarłych, władcą a poddanymi, kobietą a mężczyzną.

Tę dynamicznie odgrywaną przeszłość odtwarza też Karolina Marcinkowska w swoim studium – rzetelnym, szczegółowym, obfitującym w nowe, nieznane w polskiej etnologii materiały, pozyskane przez nią w trakcie kilkukrotnych pobytów badawczych na Wyspie Przodków, Tanindrazana, jak brzmi rodzima nazwa Madagaskaru. W efekcie otrzymujemy wielowymiarowy wgląd w kolejny afrykański kult owładnięcia przez duchy przodków, mniej znany niż spopularyzowane przez naukę francuską i angielską kulty zar czy bori, ale fascynujący ze względu na swoją barwność, dynamikę i heterogeniczność".

prof. Jerzy S. Wasilewski


Karolina Marcinkowska – doktor antropologii, twórczyni inicjatywy AFRICA REMIX. Prowadzi autorskie prelekcje dotyczące nowych zjawisk społeczno-kulturowych i sztuki współczesnej w Afryce Subsaharyjskiej, warsztaty „Afryka bez maski”, warsztaty komunikacji międzykulturowej i antydyskryminacyjnej dla nauczycieli, młodzieży, policji. Zaangażowana w projekty kuratorskie i badawcze, m.in. w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, MEG-Musée d’Ethnographie w Genewie. Realizowała projekty edukacyjne m.in. w Ghanie, Kenii, Brazylii.