Dardanele 22-23 V 1807

Kiedy historycy mówią o wojnie rosyjsko-tureckiej (1806-1812), prawie zawsze można usłyszeć opinię, że ten konflikt zbrojny pozostaje w cieniu wojen napoleońskich i jest ich częścią. Jest to częściowo prawda. Jedną z przyczyn wybuchu wojny, które autor omówi dokładniej w pierwszym rozdziale, jest ogromny wzrost wpływów francuskich na politykę zagraniczną, a nawet wewnętrzną Imperium Osmańskiego. Napoleon praktycznie uzgodnił z sułtanem Selimem III, że jego wojska będą przemieszczać się przez terytoria tureckie, co było sprzeczne z zasadami islamu. Istniało zagrożenie powstania nierównowagi sił w regionie, co nie podobało się Rosji i Wielkiej Brytanii.
Nie należy jednak nadmiernie wyolbrzymiać czynnika francuskiego w rozważaniach o wybuchu kolejnej wojny rosyjsko-tureckiej – takie podejście było charakterystyczne dla rosyjskiej historiografii przedrewolucyjnej, ale przyjęcie go w naszych czasach byłoby dużym uproszczeniem problemu. Traktaty pokojowe, które zakończyły poprzednią wojnę rosyjsko-turecką prowadzoną w latach 1787-1792, dały Europie jasno do zrozumienia, że Imperium Rosyjskie jest zainteresowane zwiększeniem swoich wpływów w regionie naddunajskim. Listę rosyjskich interesów można by z łatwością rozszerzyć o Grecję i Serbię. Kwestia aneksji księstw mołdawskiego i wołoskiego była tylko sprawą czasu. Jednak rok 1806 był chyba najbardziej niefortunnym momentem dla realizacji tych planów. Co więcej, trudności występowały po obu stronach konfliktu.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że Imperium Rosyjskie rozpoczęło wojnę bez formalnego jej wypowiedzenia. Nastąpiło to dopiero wtedy, gdy wojska rosyjskie całkowicie zajęły księstwa naddunajskie, z wyjątkiem kilku twierdz, które utrzymywały się tylko dzięki wytrwałości i środkom lokalnych osmańskich namiestników. Przykład rosyjskiej inwazji na terytorium Imperium Osmańskiego w ostatnich miesiącach 1806 roku jest jaskrawą ilustracją taktyki wojny hybrydowej, która pozostawia przeciwnika oszołomionego i zdezorientowanego, niezdolnego do szybkiej odpowiedzi na agresję. Taktyka ta była z powodzeniem stosowana przez Rosję również i w czasach współczesnych....
 
Eugen Gorb (1989), historyk z wykształcenia, absolwent Mariupolskiego Uniwersytetu Państwowego (Ukraina) i studiów doktoranckich Donieckiego Uniwersytetu Narodowego im. Wasyla Stusa. Stypendysta Centrum Historii Miejskiej (Lwów) i Instytutu Nauk o Człowieku (Wiedeń). Jego współpraca z wydawnictwem „Inforteditions” zaowocowała dwiema książkami: „Lwów – Jezierna. Kampania kozacko-moskiewska roku 1655” (współautor), „Belgrad – Oczaków. Konfrontacja Imperium Osmańskiego z koalicją rosyjsko-austriacką w 1788 roku” i szeregiem map do wydań książkowych naszej oficyny.

Spis treści:
Wstęp
I Wojna hybrydowa i interwencja międzynarodowa
II Flota Bałtycka na Morzu Śródziemnym
III Bitwa pod Dardanelami, 22-23 maja 1807 roku
Epilog
Bibliografia
Spis map i schematów