Inna twarz Korczaka. Szkice o dwoistej tożsamości (i nie tylko)

Trudnym i rzadkim zadaniem podejmowanym przez badaczy Janusza Korczaka jest nie tyle poznanie, ile  z r o z u m i e n i e  samego Korczaka, zrozumienie jego spuścizny, rozpoznanie idei, sensów i znaczeń, zawartych w jego pracach i dających się odczytać na różnych poziomach i w różnych kontekstach. Taki charakter ma książka dr Bożeny Wojnowskiej.

Autorka stawia pytania o żydowskie korzenie Korczaka, o rodzinne tradycje zaangażowania w propagowanie idei emancypacji środowiska żydowskiego w Warszawie na przełomie XIX i XX wieku. Odsłania nieznane publikacje ojca i stryja o tej tematyce i na tym tle pokazuje problem tożsamości początkującego publicysty, zakorzenionego w świecie żydowskim, a jednocześnie realizującego wzorzec ofiarnego polskiego inteligenta, uczestniczącego w ruchach oświatowych i socjalizujących.

dr Marek Michalak

 

Książka przynosi wnikliwe i wieloaspektowe odczytanie twórczości Janusza Korczaka jako pisarza aktywnego w przestrzeni polsko-żydowskich kontaktów, oddziaływań i współdziałań. Opisuje jego dorobek wobec postaw etycznych i wyborów ideowych, charakterystycznych z jednej strony dla posthaskalowego i integracjonistycznego myślenia Żydów o własnym miejscu w nowoczesnym społeczeństwie europejskim, z drugiej zaś wpisujących się w ideowe stanowisko polskiej inteligencji uznającej budowę wizji przyszłości i przemianę świata za swą grupową misję. Aktywność Korczaka w polskich i żydowskich przedsięwzięciach literackich, wydawniczych, wychowawczych, społecznych realizuje model podwójnego zakorzenienia i zaangażowania w sprawy obu wspólnot.

Tom stanowi nowy i ważny głos w studiach korczakowskich. Obraz pisarstwa Korczaka zostaje poszerzony o tematy nieuwzględniane dotąd szerzej w badaniach: wczesną publicystykę społeczną, satyrę, tematy palestyńskie, formy dialogiczności, motywy mesjańskie. Wraz z poprzednią pracą autorki, edycją pism Józefa i Jakuba Goldszmitów (ojca i stryja pisarza) zarysowuje integracyjną tradycję rodziny.

prof. Eugenia Prokop-Janiec

dr Bożena Wojnowska  – pracownik Instytutu Badań Literackich PAN (1962–1996), współedytorka Dzieł Janusza Korczaka, autorka prac o nim z punktu widzenia antropologii kulturowej, publikowanych w książkach zbiorowych i czasopismach. Książki: m.in. Korczakowskie dialogi, 1999, pod red. J. Bińczyckiej; Janusz Korczak. Pisarz, wychowawca, myśliciel, 1997, pod red. H. Kirchner; Literatura polsko-żydowska, 2002, pod red. E. Prokop-Janiec i S. Żurka; Czasopisma: „Res Publica Nowa”; ‘Dialogue and Universalism”; „Judaica”; „Polin”; „Midrasz”; „Więź”. Współtworzyła wystawę oraz konferencję o Korczaku w Żydowskim Instytucie Historycznym (2000, 2002), brała udział w konferencjach korczakowskich w Izraelu, czynna w ruchu korczakowskim. Opublikowała Janusza Korczaka Listy i rozmyślania palestyńskie (1999) oraz listy Jakuba Goldszmita do Józefa Ignacego Kraszewskiego (2013) i Elizy Orzeszkowej (2015). Także wybór pism obu Goldszmitów – ojca i stryja pisarza,nieznanych dotąd, a reprezentatywnych dla propolskiej integracji żydowskiej: O prawo do szacunku, 2017.