W dialogu i zwarciu

Monografia Andrzeja Grajewskiego pozwala przyjrzeć się temu, jak kształtowały się stosunki bilateralne między Watykanem a Moskwą w czasach istnienia Związku Radzieckiego. Autor spędził długi czas w zagranicznych archiwach i na podstawie własnych badań wciągająco opisał niemal 75 lat burzliwej historii i relacji, w których twarda rywalizacja przeplatała się z próbami osiągnięcia porozumienia.

Czy dwie sprzeczne ideologie były skazane na konflikt? Czy podczas największych kryzysów „zimnej wojny” Kościół katolicki zawsze opowiadał się po stronie Zachodu, czy może próbował występować w roli bezstronnego mediatora? Czy ekumeniczne postulaty Soboru Watykańskiego II, zmiany wewnątrz Kościoła katolickiego i otwarcie na dialog z Cerkwią prawosławną doprowadziły do przygaszenia sporów? Wreszcie, co sprawiło, że zwieńczeniem tego procesu stał się pontyfikat Jana Pawła II – papieża, który środków do realizacji swoich głównych celów duszpasterskich i politycznych upatrywał w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, wrażliwym z perspektywy Kremla?