Historia filozofii politycznej. Część trzecia

Ktoś musi wskazać drogę. Ktoś musi stanąć na czele pielgrzymki. Ktoś musi ruszyć pierwszy. To musi być wielki człowiek. Naprawdę wielki człowiek. Kto to? Przedostatni artykuł w „Pielgrzymie Polskim”, wydrukowany na tydzień przed Wyjątkami z listu, nazywa się O przyszłym wielkim człowieku, a w nim słychać echo spotkania Konrada z Księdzem Piotrem w zakończeniu ósmej sceny trzeciej części Dziadów: „Będziemy wiecznie powtarzać rodakom, którzy sposobią się na dyktatorów, a przynajmniej na wodzów naczelnych, ażeby się nie uwodzili naśladownictwem, ażeby w Machiawelu ani w pamiętnikach Cezara, rewolucji francuskiej lub Napoleona nie brali jedynych prawideł postępowania. Tyle można z pewnością przepowiedzieć, że nasz przyszły wielki człowiek, Wojownik, do żadnego z dawnych nie będzie podobny” (Adam Mickiewicz). (Z rozdziału Adam Mickiewicz Krzysztofa Rutkowskiego).

Dziś, kiedy Rosja podpaliła swego najbliższego sąsiada, widzimy lepiej, niż widać to było dawniej, jałowość paktów z Rosjanami. Oni są jak ogień, a ogień nigdy nie zrozumie pojęcia granicy, tego więc, że coś może stać na zewnątrz niego. W definicji ognia zawiera się dążenie do ekstensji. Ogień rozszerza się, dopóki go ktoś nie powstrzyma i nie zgasi. Aż do następnego pożaru. Heraklit i Rosja, Rosja i Heraklit, tak w nieskończoność, niestety. Zgoda z nimi to nieodpowiedzialne fantazjowanie, iluzja, usypianie. Co pozostaje? To samo, co dawniej. Jeśli ma się charakter, staje się do walki nawet w sytuacji beznadziejnej – również żołnierze liczniejszej armii przeciwnika boją się, gdy ktoś do nich mierzy z naprzeciwka. Dla innych, mniej zdecydowanych i bardziej bojaźliwych, przewidziano
odmienne zajęcia (Z rozdziału 1863 Piotra Nowaka).

Piotr Nowak
WSTĘP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Simon Varga
HEZJOD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  21
Friedrich Nietzsche
FILOZOFOWIE PRZEDPLATOŃSCY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  31
Olga Śmiechowicz
ARYSTOFANES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  147
Barbara Cassin
SOFIŚCI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  163
Georges Clemenceau
DEMOSTENES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  185
George Santayana
LUKRECJUSZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  241
Theodor Haecker
WERGILIUSZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  271
Ernst Bloch
JOACHIM Z FIORE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  341
Edward Sharwood Smith
DANTE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
Stuart Elden
WILLIAM OCKHAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  371
Ernest Fraser Jacob
MIKOŁAJ Z KUZY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387
Alexander Wyclif Reed
SIR THOMAS MORE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409
John William Allen
JEAN BODIN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  429
Piotr Nowak
TADEUSZ KOŚCIUSZKO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 447
Magdalena Bąk
JULIUSZ SŁOWACKI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  461
Krzysztof Rutkowski
ADAM MICKIEWICZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  477
Lucjan Siemieński
JOACHIM LELEWEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  577
Piotr Nowak
1863 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  589
Filip Mazurkiewicz
BOLESŁAW PRUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  621
Piotr Nowak
EDWARD ABRAMOWSKI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 647
Andrzej Wawrzynowicz
MARIAN ZDZIECHOWSKI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 667
Maciej Zakrzewski
ADOLF BOCHEŃSKI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 687
Jan Tokarski
GEORGE ORWELL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 705
Robert Pawlik
ERIK PETERSON . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 729
Ivan Dimitrijević
ARNOLD GEHLEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  755
Jan Tokarski
ERIC VOEGELIN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 773
Jean‑Claude Monod
HANS BLUMENBERG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 797
Ivan Dimitrijević
SERGIO QUINZIO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  815
Ivan Dimitrijević
REINHART KOSELLECK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  833
Piotr Nowak
SYBIR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 849

NOTY O AUTORACH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 893
INDEKS OSOBOWY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 899