Kultura pisma

Oto pierwsze polskie wydanie tomu esejów jednego z najwybitniejszych i najbardziej „kultowych” intelektualistów XX wieku, na dodatek z naszych stron środkowej Europy, bo urodzonego w Pradze. Vilém Flusser (1920–1991), filozof mediów i ich „prorok”, który przewidział niektóre dzisiejsze instytucje medialne, wyemigrował z Czechosłowacji po zajęciu jej przez nazistowskie Niemcy (był pochodzenia żydowskiego) i na koniec znalazł się w Brazylii. W latach siedemdziesiątych XX wieku wrócił do Europy. Pisał w pięciu językach na całe spektrum tematów od sztuki po technologię. Jego zainteresowania skupiały się jednak wokół stworzonej przezeń nowej dyscypliny, którą nazywał „komunikologią”. W Polsce znany jest tylko z obszernego eseju Ku filozofii fotografii (Wy­daw­nictwo Aletheia, Warszawa 2015). Niniejszy wybór (tekstów pisanych po angielsku) stanowi po części premierę światową, jako że niektóre z ponad dwudziestu zamieszczonych w nim esejów nie były jeszcze nigdzie publikowane. Są to prace z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku, skupione wokół problematyki pisma i obrazu. Autor dostrzega, że kultura pisma doświadcza kryzysu w konfrontacji z kulturą obrazu (film, telewizja), bo pismo, z natury linearne, a więc jednowymiarowe, niejako „przegrywa” z dwuwymiarowym obrazem. Nie ma jednak na myśli tak potępianej dziś „kultury obrazkowej”, lecz obraz jako nową, pozytywną możliwość komunikacyjną. Flusser, przedwcześnie zmarły po wypadku samochodowym, zdążył nam wiele powiedzieć o naszych czasach.