Bez retuszu

Proza  - dziesiąta już pozycja książkowa w literackim dorobku Stanisława Białonia z miejscowości Łużna. Obecna książka to zbiór sześciu opowiadań ułożonych chronologicznie do czasu w jakim te wydarzenia miały miejsce. Każde z opowiadań opisuje inną historię. Każde ma swój własny tytuł, więc ktoś zapyta: Skąd pomysł na taki tytuł książki? Jeśli jednak zagłębicie się w treść poszczególnych opowiadań, zapewne dojdziecie do wniosku, że mają one w sobie bagaż wydarzeń, które często pomijamy lub lekceważymy. Jedne są wypaczone przez wojnę, inne przez obyczaje, a jeszcze inne przez zwykłą głupotę. Są i takie, gdzie człowiekowi wydaje się, że jest wybrańcem losu. Pierwsze dwa opowiadania, to krótka historia wojaka na tle galicyjskich wydarzeń w czasie I wojny światowej i jego szczęśliwy powrót do domu. W drugim opowiadaniu przedstawione są klimaty życia wiejskiego w okresie Młodej Polski, gdzie folklor przeplata się z brutalnością, a tradycja z głupotą. Kolejne dwa opowiadania przenoszą nas na Śląsk i pokazują tamtejsze realia widziane okiem przyjezdnego oraz specyfikę pracy górników. Opowiadanie zatytułowane „Na spółdzielczym etacie” odsłania jak wyglądało życie społeczności w czasach propagandy sukcesu. Ostatnie pt. „Dziunek" to historia młodego człowieka dorastającego w środowisku leśników, jego  prób utożsamiania się z tym otoczeniem i finisz tych poczynań.