Tu mieszkał Jonasz

Zbiór Tu mieszkał Jonasz zawiera wiersze z dotąd wydanych tomów Mariusa Burokasa oraz wiersze nowe, publikowane tylko w prasie literackiej. Odzwierciedla ewolucję stylów poety i prezentuje ważne dla niego tematy. Poezja Mariusa Burokasa to „rentgen do prześwietlania bytu” – rejestruje „stany skupienia” podmiotu i świata, obnaża pęknięcia, luki, blizny. Wiersze są „gojącymi się ranami”, wędrówką od niebycia do „czystego bycia”, „czyszczeniem źrenic”. Poeta czerpie z rodzimego folkloru, wielokulturowego dziedzictwa Litwy i z tradycji zachodniej, zwłaszcza anglojęzycznej.


Wiersze Mariusa Burokasa to oryginalna mieszanka powagi i dziwności. Ich polski przekład szeleści, stuka i aliteruje, słowo jest tu traktowane jak obiekt materialny. Wtedy dzieją się rzeczy zaskakujące: chmarę komarów nakręca się biczem, alkoholik zmartwychwstaje jako kaktus, a morze, wyobrażane sobie z Wilna, przypomina Szare Nabrzeża. Z daleka wiersze te sprawiają wrażenie statecznych i zrównoważonych z bliska - okazuje się, że nie jest to równowaga wielkiego planu, lecz raczej absurdalnego spiętrzenia przedmiotów, które jakimś cudem nie spadają nam na głowę. I to jest dobre, bo wielkie plany są nudne.
Paweł Kozioł


Marius Burokas (ur. 1977) - litewski poeta, tłumacz, krytyk literacki, redaktor litewskiego magazynu literackiego Vilnius Review i współtwórca bałtyckiego rocznika No More Amber, uczestnik i współorganizator litewskich i międzynarodowych festiwali poezji. Autor czterech zbiorów poetyckich: Ideogramos (Ideogramy, 1999), Būsenos (Stany skupienia, 2005), Išmokau nebūti (Nauczyłem się nie być, 2011), Švaraus buvimo (Czystego bycia, 2018). Przekłada głównie z angielskiego (często literaturę amerykańską i australijską), także  z rosyjskiego, ukraińskiego, białoruskiego i polskiego. Jego poezja była tłumaczona m.in. na polski, rosyjski, słoweński; w 2018 r. ukazały się zbiory jego wierszy po angielsku Now I Understand (Parthian Books) i po ukraińsku Najmenszi reczi (Krok).