Dynamika kapitalizmu

Trudno byłoby znaleźć wśród historyków kogoś o takich jak Fernand Braudel (1902–1985) zasługach dla rekonstrukcji początków i natury systemu, w jakim żyjemy: gospodarki rynkowej.

Braudel, członek Akademii Francuskiej, posiadacz licznych doktoratów honoris causa, przywódca grupy skupionej wokół słynnego czasopisma „Annales”, twórca fundamentalnych dzieł o początkach kapitalizmu, w tym niewielkim tomiku zawarł esencję dziesiątek lat swoich badań. Czytelnik, który jeszcze nie przedarł się przez wielotomowe historie kultury materialnej tego autora, i czytelnicy mający tę podstawową lekturę już za sobą otrzymują w Dynamice kapitalizmu kompendium tych wyników – syntezę, lecz nie streszczenie, bo niniejsza książka stanowi samoistny wywód. Czym jest kapitalizm? Jak się ma do gospodarki rynkowej? Czy się z nią pokrywa, czy może jest osobnym zjawiskiem, które w innych okolicznościach mogło nie wystąpić, i jakie to okoliczności sprawiły, że wystąpiło? Braudel jest historykiem „totalnym”, opisując i wyjaśniając, sięga do rożnych dziedzin wiedzy o danej epoce, a także do samego podłoża ludzkiego życia, do jego codzienności, naprawiając błąd wcześniejszej historiografii, dla której człowiek „nie je ani nie pije”, a życie wypełniają mu zamachy, przewroty, bitwy i rewolucje. Taki „jedzący i pijący” człowiek, pytanie, co „jadł i pił” w danej epoce, fascynuje Braudela i fascynuje czytelnika, który dopiero dzięki tej perspektywie zaczyna rozumieć dawny świat.