Nie tylko walka

19 października 2010 r. młodzi historycy, skupieni wokół Ośrodka „Pamięć i Przyszłość” zorganizowali na Uniwersytecie Wrocławskim konferencję popularno-naukową pod hasłem, które jest tytułem niniejszej książki.

Książka prezentuje materiały, które zostały zebrane w trakcie przygotowań do konferencji. W istocie powstały one we współpracy najmłodszych historyków z przedstawicielami najstarszego pokolenia, ludźmi, którzy z bronią w ręce walczyli o Polskę w szeregach Armii Krajowej. Relacje zebrano z budzącą szacunek pieczołowitością i starannością.

We wstępie do książki prezes Dolnośląskiego Okręgu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Jerzy Woźniak napisał m.in.: Każdy z nas, żołnierzy Armii Krajowej, wstępując do podziemnego wojska marzył o walce zbrojnej, bohaterstwie i zwycięstwie. O zdobywaniu kunsztu wojskowego, dywersji, nauce, a na końcu - o otwartej walce z okupantem i wolnej Ojczyźnie. w tym czasie każdy zdawał sobie sprawę z tego, że może być aresztowany, rozstrzelany, wywieziony do obozu koncentracyjnego. Te elementy były wkalkulowane w naszą działalność konspiracyjną.

Scenariusz, który napisała historia, nie jawił się nam nawet w najtragiczniejszych snach. Akcja „Burza", Powstanie Warszawskie i walki o Wilno wpisały się złotymi zgłoskami w historię bohaterstwa. Zdawało się, że winien nastąpić kres tragedii okupacyjnej. Po tzw wyzwoleniu przez Armię Czerwoną odwrócona karta historii była jednak nadal pisana przelewaną krwią... 50 tys. żołnierzy AK zostało wywiezionych do Rosji. Więzieni, rozstrzeliwani, poszukiwani. „Zapluty karzeł reakcji" - to jeden z epitetów tamtych czasów.

I dalej: W 1945 r. Wrocław był miejscem azylu dla wielu żołnierzy AK. Spotykaliśmy tu żołnierzy z kresów wschodnich oraz z centralnej części kraju. Przeglądając listy Straży Akademickiej z 1945 r. oraz listy studentów na nowo otwartych wyższych uczelniach, można spotkać naszą grupę żołnierzy AK. Oddzielną grupę stanowią pracownicy wyższych uczelni z pięknymi kartami działalności konspiracyjnej, pracownicy przemysłu a nawet administracji.

Fenomen Wrocławia polegał na tym, że jego mieszkańcami byli przybysze z całej Polski, nawet dla władzy i organów bezpieczeństwa trudni do rozszyfrowania.

Książka pasjonująca dla wszystkich interesujących się historią najnowszą.