Wczesnośredniowieczny gród w Grzybowie

Gród w Grzybowie należy do największych założeń obronnych na terenie centralnego obszaru państwa Piastów. Przez długi czas pozostawał on poza kręgiem bezpośrednich zainteresowań badawczych archeologów i historyków. Dopiero w końcu lat 80. XX wieku rozpoczęto tam systematyczne wykopaliska. Na podstawie ich wyników stwierdzono, że gród grzybowski, podobnie jak Gniezno, Giecz i Poznań, mógł pełnić nadrzędną rolę w państwie zorganizowanym w 2. połowie X wieku przez Piastów. Dla tej koncepcji wciąż brakowało jednak uzasadnienia, które oferować mogło tylko pełne opracowanie materiałów dokumentacyjnych i zabytkowych z tych badań.

Niniejsza monografia jest podsumowaniem najnowszych prac, jakie dzięki projektowi badawczemu pt. Gród w Grybowie i jego zaplecze osadnicze w kontekście pogłębionych badań interdyscyplinarnych prowadzono na grodzisku w latach 2018–2021. Ich celem było wykonanie rekonstrukcji paleośrodowiskowych otoczenia grzybowskiej fortyfikacji, sporządzenie jej nowoczesnej dokumentacji za pomocą metod nieinwazyjnych oraz opracowanie materiałów zabytkowych pozyskanych podczas najnowszych badań wykopaliskowych. Realizacja tych zadań potwierdziła, że gród zbudowano w latach 20–30. X wieku, a także uwiarygodniła rekonstrukcję przemian w zagospodarowaniu przestrzennym zarówno samego grodu, jak i jego najbliższego otoczenia. Ostatnie badania nie rozstrzygnęły jednak wszystkich problemów, a ich wyniki wskazały wiele nowych perspektyw badawczych, które rozważane będą w toku dalszych prac.