Klasztor w Mayo

Aby zrozumieć istnienie w VIII w. na samym zachodzie Irlandii angielskiego klasztoru, w którym mnisi hołdowali zwyczajom Kościoła celtyckiego, w przeciwieństwie do większości swoich braci w wierze w samej Irlandii, nie wystarczy znajomość chronologii wydarzeń. Potrzebne jest wniknięcie w kulturę i religijność VII-wiecznej Northumbrii, gdzie ścierały się ze sobąwpływy celtyckiej i rzymskiej misji. Ale nie tylko, gdyż należy także znać specyfikę klasztorów kolumbańskich powiązanych z Ioną i wiedzieć, że sama Irlandia nie była pod względem religijnym jednolita. 

Klasztor w Mayo zdecydowanie jest wyjątkowy, unikalny zarówno w kontekście Irlandii, jak i w Europie. Początkowo był jedynym anglosaskim klasztorem na mniejszej z wysp brytyjskich w epoce, gdy to Irlandczycy pielgrzymowali pro Christi amore do wielu miejsc w Europie. Przez długie lata zachował ten oryginalny charakter. Później powoli, w miarę biegu kolejnych wieków coraz bardziej „integrował się” z Irlandią i jej historią. W końcu została jedynie pamięć tkwiąca w nazwie „Mayo Sasów”, a także w świadomości ludzi, a tam – do pewnego stopnia – istnieje do dziś. Lokalność bowiem, podobnie jak i tożsamość, zawsze potrzebuje wsparcia i uzasadnienia w historii.