Długa droga do domu

Długa droga do domu, autobiografia najważniejszego białoruskiego pisarza XX wieku, na początku słodko smakuje gruszkami z wiejskiego sadu pod Witebskiem. Sielanka szybko ustępuje miejsca kataklizmom, które dotknęły Białoruś w ubiegłym stuleciu: kolektywizacji, radzieckim czystkom, wyniszczającej walce z niemieckim najeźdźcą. Dramatyczne doświadczenia wojenne położyły się cieniem na reszcie życia pisarza, ale przyniosły mu też światową sławę. Im późniejszych lat dotyczy opowieść, tym mniej ochoczo autor pisze na swój temat, a tym chętniej o innych. Zawdzięczamy mu portrety najważniejszych twórców literatury radzieckiej, wgląd za kulisy komunistycznej cenzury uprawianej rękoma własnych kolegów, wiedzę o rozpalającym się płomieniu białoruskiego odrodzenia narodowego pod koniec lat osiemdziesiątych. Na przekór wszelkim przeciwnościom losu Długa droga do domu przesycona jest przekonaniem o uniwersalnym wdzięku białoruskiej kultury i jej zasłużonym miejscu w Europie.

„Gdy byłam studentką, wyczekiwaliśmy jego książek, toczyliśmy wokół nich mnóstwo sporów. W jednowymiarowym, szablonowym świecie były jak łyk świeżego powietrza. Dzięki innemu myśleniu Bykau wyciągał nas z prowincjonalnego spojrzenia na świat”.

                                                       Swietłana Aleksijewicz

„Moje ideały przenikają się z ideałami moich starszych przyjaciół i duchowych nauczycieli: Václava Havla i Wasila Bykaua. Obu życie nie oszczędzało, obaj wiele zrobili dla swoich narodów i kultury, obaj do ostatnich chwil walczyli o demokrację i prawa człowieka”.

                                                             Aleś Bialacki