O Marcelu Prouście

Jean-François Revel ‒ jeden z najwybitniejszych francuskich intelektualistów – pisarz, krytyk literatury, filozof oraz krytyk sztuki ‒ w pierwszej przetłumaczonej na język polski samodzielnej książce ukazuje swój niepospolity kunszt eseisty. Piękno i oryginalność tego tekstu  polega na tym, że ocenia powieści Prousta na podstawie bezpośredniej lektury, nie zaś estetycznych koncepcji autora cyklu W poszukiwaniu straconego czasu, przejętych potem przez jego komentatorów. Zdaniem Revela geniusz Prousta nie polega na zrewolucjonizowaniu formy powieści, ale na wynalezieniu powieści bez formy, sięgnięciu po nową powieściową materię. Proust przyjął aksjomat Ruskina, dla którego „obowiązkiem pisarza jest postrzeganie rzeczywistości”, i w swojej twórczości wyniósł go na najwyższy poziom do tego stopnia, że sztuka i życie są w niej nierozerwalnie związane.