Stronice nocy

„Stronice nocy” Toktaralego Tanżaryka to ucieczka od rzeczywistości.
Zwłaszcza w swych pierwszych, młodzieńczych wierszach poeta ucieka od
dnia, wędruje pośród mroków nocy, w poświacie księżyca. Noc,
księżyc,
zorze i cienie, a nade wszystko bezkresny, pusty step kazachski to
ulubione miejsca marzycielskich podróży, podczas których podmiot
liryczny nie szczędzi czytelnikowi swych wspomnień, tęsknot, trosk i
zgryzot. Umie jednak spojrzeć trzeźwo i sam roześmiać się z siebie.
Ucieczka Toktaralego to wszakże nie kaprys znudzonego,
rozchandryczonego podrostka, sytego wszelkich dóbr. W jego wierszach
wciąż pojawiają się ludzie źli, odrzucający język, tradycję
narodową,
jakich wielu w dzisiejszej kazachskiej rzeczywistości. Właśnie od nich
poeta ucieka, woli pusty step i tabun wolnych, cwałujących koni. Woli
być piewcą współczesnego bohatera zrywu narodowego niż panegirystą
władzy, co nader często widzimy u współczesnych poetów kazachskich.
Toktarali stara się uciec także od kazachskiej tradycji poetyckiej –
uwolnić się od więzów rytmu i rymu. Nie umie wszakże lub nie chce
uczynić tego całkowicie. Tkwi w rozdarciu. Wciąż odwołuje się do
dawnych mistrzów, i to nie tylko kazachskich, lecz także Aliszira
Nawaiego, pieśni Oguzów, a nawet perskiego Hafiza i Chajjama. Czy
wyjdzie z tego zwycięsko?