Niewidzialne miasta

Na dwór Kubłaj-chana, wnuka Czyngis-chana i pierwszego mongolskiego cesarza Chin, przybywa sławny podróżnik i kupiec z Wenecji, Marco Polo. Chcąc opisać świat, którym włada imperator, pokonuje barierę komunikacyjną przy pomocy gestów, szarad i przedmiotów przywiezionych z najdalszych zakątków cesarstwa. Posiadłszy wspólny język, opowiada cesarzowi o 55 miastach, z których każde nosi kobiece imię. Każde pod tym, co realne, kryje to, co niewidzialne. Każde jest kluczem do istoty życia i śmierci.  Z niezrównaną precyzją opisu i liryką chwytającą za gardło Calvino toczy z czytelnikiem subtelną grę. Poezja i matematyka - oto piony na jego szachownicy. Miasta podzielone są na jedenaście grup tematycznych po pięć w każdej. W rygorystycznej strukturze matematycznej - z ducha ouilipijskiej - poruszamy się tam i z powrotem między grupami miast. Matryca jedenastu kolumn tematycznych i pięćdziesięciu pięciu podrozdziałów (dziesięć rzędów w rozdziałach I i IX, pięć we wszystkich pozostałych) wykazuje konkretne właściwości: każda kolumna ma pięć wpisów, każdy rząd tylko jeden. Macierz miast ma element centralny (miasto Baucis). Wzorzec miast jest symetryczny, kiedy go obrócić o 180 stopni wokół Baucis... To jedna z najważniejszych prób badania granic literatury w obfitym dorobku Itala Calvina, niebywale pojemna, choć niezwykle skondensowane. "Niewidzialne miasta" stały się inspiracją nie tylko dla czytelników i pisarzy, ale też dla malarzy i muzyków.

Projekt okładki: Łukasz Piskorek

Italo Calvino (1923−1985), prozaik i eseista włoski, przez ponad trzydzieści lat był doradcą wydawnictwa Einaudi. W latach sześćdziesiątych redagował awangardowe pismo „Il Menabò”. Twórczość Calvina odznacza się elegancją stylu i precyzją myśli. Debiutował Ścieżką pajęczych gniazd (1947), pikarejską opowieścią przesyconą baśniowością i fantastyką, które naznaczyły jego pisarstwo. W tej samej tonacji utrzymane są zbiory opowiadań: Ultimo viene il corvo (1949, Kruk przybywa ostatni), L’entrata in guerra (1954, Przystąpienie do wojny). W latach pięćdziesiątych opublikował powiastki filozoficzne zebrane później w tomie Nasi przodkowie (Wicehrabia przepołowiony, Baron drzewołaz, Rycerz nieistniejący). Napisał cykl opowieści fantastycznych, opartych raczej na modelach matematycznych niż na wzorcach science fiction: Opowieści kosmikomiczne i Jeśli t = zero. Owocem fascynacji literaturą eksperymentalno-kombinatoryczną, Borgesem i OuLiPo są powieści Zamek krzyżujących się losów, Niewidzialne miasta czy Jeśli zimową nocą podróżny. Pośmiertnie ukazały się Wykłady amerykańskie (1988), które Calvino miał wygłosić na Uniwersytecie Harvarda. Eseje zebrał w tomach: Una pietra sopra (1980, Sprawa zamknięta) i Collezione di sabbia (1984, Kolekcja piasku). W 1995 roku wydano zbiór Po co czytać klasyków. Autor często tłumaczony na język polski, wielokrotnie prezentowany na łamach „Literatury na Świecie”.