Na drodze do samodzielności Ewolucja instytucji samorządu Inuitów w kanadyjskiej Arktyce

Monografia poświęcona jest przemianom politycznym zachodzącym na północy Kanady w związku z rozpoczętym w latach 60. XX wieku procesem odzyskiwania praw do ziemi i samorządności przez Inuitów. Jej celem jest z jednej strony pokazanie drogi, którą przeszli rdzenni mieszkańców tych terenów, aby uzyskać samodzielność polityczną. Wyjaśnia więc genezę, jak i przebieg oraz konsekwencje procesów prowadzących do powstania instytucji samorządu Inuitów i utworzenia autonomicznych regionów inuickich: Nunavik, Regionu ugody Inuvialuit, Nunavut oraz Nunatsiavut. Z drugiej strony prowadzona w książce analiza skupia się na ewolucji ustroju terytorialnego północnej Kanady wynikającej z dewolucji władzy. Monografia pokazuje cztery części Inuit Nunangat – „miejsca, w którym żyją Inuici” – w kontekście ciągle niezakończonej transformacji pozycji społeczno-politycznej Inuitów w ramach federacji kanadyjskiej.

„Podjęta w recenzowanej monografii problematyka ewolucji ustroju terytorialnego Kanady w kontekście transformacji pozycji społeczno-politycznej Inuitów jest nie tylko interesująca i aktualna, lecz także rzadko podejmowana w polskiej literaturze przedmiotu w tak kompleksowy sposób. W tym kontekście dr M. Gabryś wypełnia poważną lukę badawczą w zakresie badań politologicznych w Polsce dotyczących Kanady i czyni to w sposób bardzo kompetentny i rzetelny. Na uznanie zasługuje zarówno kompleksowa skala prezentowanych badań, jak też dociekliwość i skrupulatność ich Autora. [...] Oryginalność pracy w powiązaniu z wysoką jakością warsztatu badawczego czynią z tego opracowania cenną pozycję naukową, która może być adresowana nie tylko do specjalistów z zakresu badań kanadyjskich czy ustrojów terytorialnych, lecz także dla miłośników kanadyjskiej Arktyki, których interesują losy jej rdzennych mieszkańców.”
Z recenzji dr hab. Michała Łuszczuka, prof. UMCS