Wyjście z utopii. Szkice

Opatrzony niejako programowym tytułem zbiór tekstów znanego uczonego i poety Leszka Szarugi zawiera prace z lat 2008-2013. Autor od lat konsekwentnie diagnozuje nie tyle stan czy jakość współczesnej literatury polskiej, ile jej sens. Szuka jej związków z czasami minionymi, zwłaszcza z artystyczną „epoką” PRL-u, oraz tych cech, które nadają jej rys nowości, która niekoniecznie przekłada się na potocznie rozumianą nowoczesność. Próbuje ostrożnych, ale uderzająco trafnych syntez. Spośród głębokich i erudycyjnych opisów ważnych zjawisk artystycznych wyłania się niedostrzegany przez innych literaturoznawców i krytyków obraz literatury – z jednej strony wpisującej się w postmodernizm, z drugiej stanowiącej wartość samoistną, ciekawą myślowo i ideowo, a przez to także atrakcyjną czytelniczo.

prof. UKSW dr hab. Piotr Müldner-Nieckowski

Społeczność ludzi parających się literaturą jest ponadczasową i niezależną od języka wspólnotą osób bezinteresownie i w poczuciu swobody dążących do prawdy artystycznej, to znaczy takiej prawdy, która wyraża się w zmiennych regułach użycia zasobów języka. Przy czym oczywiste wydaje się zastrzeżenie, że swoboda może być – w granicach reguł ustanawianych przez pisarza – także demonstracją samowoli i dowolności. W przypadku – co się w historii zdarzało – naruszenia zasad obowiązującego prawa artysta broniący swej swobody twórczej podejmuje związane z tym ryzyko, ale to już sprawa osobistej odpowiedzialności artysty, która związana jest z istotą uprawiania jego sztuki; ryzyko takie istniało zawsze, zmuszając do wyboru między kompromisem a wiernością sobie.

Leszek Szaruga, z eseju Manifest multipoetyki