Kronos 3/2015 Odbudowa nowoczesności

Czy wypowiadając nerwicę urazową nowoczesnej abstrakcji, sztuka dzisiejsza – idąc śladem mistrzów modernizmu, takich jak Lukács, Adorno i Benjamin (ale też Heidegger, rewolucyjni konserwatyści niemieccy albo Gómez Dávila) – głosić powinna tęsknotę za utopijnym i paradoksalnym stanem człowieczeństwa przedabstrakcyjnego? Prostować ścieżki człowiekowi, który znowu wiedzieć będzie, kim jest i skąd pochodzi, a zatem zdobyć może kontrolę nad tym, dokąd zmierza? Czy da się zachować modernistyczną wiarę w to, że nad abstrakcją można zapanować, albo chociaż – wypowiadając jej prawdę – zakwestionować jej konieczność? Jest to wiara w możliwość spoczywania lwa obok jagnięcia, rynkowej indywidualności obok zakorzenienia w kontekście; abstrakcyjnego języka obok jednostkowego cielesnego bytu. A może przeciwnie, należy pozbyć się złudzeń i zahamowań i w pełni utożsamić z pracą abstrakcji, jak doradza Nick Land? Jednak praca ta – współczesny kapitalizm – nie jest już niczym ludzkim, ale raczej rozpętaną, niszczącą potęgą twórczości, technologicznym Dionizosem. Nie pozwala ona na istnienie żadnych miar wobec niej zewnętrznych, z jej perspektywy niewytłumaczalne okazują się nie tyle Szoah, Gułag i nowoczesne wojny, ile raczej to, dlaczego należałoby się nimi w ogóle przejmować. Niemożliwy anachronizm człowieczeństwa czy technologiczny Dionizos abstrakcyjnego kapitalizmu? Oto Scylla i Charybda nowej sztuki.
W tym numerze kwartalnika „Kronos”, zatytułowanym Odbudowa nowoczesności, a przygotowanym we współpracy z Muzeum Sztuki w Łodzi, pokazujemy, do jakiego stopnia spór o sztukę nowoczesną stał się ośrodkowym sporem o sens naszych czasów.

[Spis treści]
PREZENTACJE
Jarosław Suchan, Atlas nowoczesności
Atlas nowoczesności. Kolekcja sztuki XX i XXI wieku

LEKCJA INTERPRETACJI
Piotr Graczyk, Sala Neoplastyczna w Łodzi
Jakub Woynarowski, Taksydermia
Marek Chlanda, Uwagi na temat Sali Neoplastycznej
Piotr Bosacki, Krótko o unizmie Władysława Strzemińskiego
Marek Sobczyk, Trzy do pięciu do ośmiu…

ESEJE
Robin Mackay, Nick Land – antyhumanistyczny eksperyment
Nick Land, Sztuka jako rebelia. Zagadnienie estetyki u Kanta, Schopenhauera i Nietzschego
Nick Land, Ze śmiercią w aliansach. Uwagi o Tanatosie i produkcji pragnień
Piotr Graczyk, Nick Land i hiperprawica deleuzjańska
Alphonso Lingis, Społeczeństwo rozczłonkowane
Suhail Malik, Powód, by zniszczyć sztukę współczesną
Boris Groys, Poza różnorodnością: kulturoznawstwo i jego postkomunistyczny Inny
Boris Groys, Sztuka w epoce biopolityki: od dzieła sztuki do dokumentacji sztuki
Boris Groys, Towarzysze czasu
Svetlana Boym, Anioł historii. Nostalgia i nowoczesność
Barbara Markowska, Sztuka jako pole walki
Daniel Muzyczuk, Torpeda i jej ogon
Alberto Toscano, Jeff Kinkle, Granice znanego świata, czyli propozycja nowego spojrzenia na mapowanie poznawcze
Peter Osborne, Gdziekolwiek albo wcale

ARCHIWUM FILOZOFII POLSKIEJ
Mateusz Werner, Sześć własności awangardy
Stefan Morawski, O słabościach praxis neoawangardowej i niedostatkach teorii awangardy
ANTYKWARIAT
Georges Didi-Huberman, Tragedia kultury: Warburg i Nietzsche

RECENZJE I POLEMIKI
Henryk Izydor Rogacki, Prelekcje nowojorskie, czyli Wykłady o Shakespearze W.H. Audena
Irena Księżopolska, Bostończycy: kuszenie ofiarą